δελφίνια και μυθολογία...

Εδώ και 4.000 χρόνια η Ελλάδα έχει άρρηκτους δεσμούς με τα δελφίνια, που τα συναντάμε σε πολλές φάσεις του πολιτισμού μας. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος που επιχειρούμε μια κατάδυση στον βυθό για να τα γνωρίσουμε, αλλά και οι απίστευτες ιδιότητές τους

Ποιες είναι οι ιδιότητες εκείνες που κάνουν τα δελφίνια να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα θηλαστικά και να κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στη φαντασία και στην καρδιά του ανθρώπου; Και αντιστρόφως, τα δελφίνια είναι ίσως τα μόνα πλάσματα στον πλανήτη μας που, χωρίς το κίνητρο ανεύρεσης ασφάλειας και τροφής, πλησιάζουν από μόνα τους τον άνθρωπο και δεν τρέπονται σε φυγή μόλις τον δουν. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, όπως θα δούμε στη συνέχεια, συμβιώνουν αρμονικά, ακόμη και σήμερα, μαζί του.

Τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτή την ισχυρή, αμοιβαία έλξη;
Μήπως αυτή η έλξη που παρατηρείται ανάμεσα στα δύο είδη αντικατοπτρίζει μια χαμένη στο μακρινό παρελθόν εποχή, όταν συμβίωναν αρμονικά μεταξύ τους;

Ο άνθρωπος πάντα έβρισκε στα δελφίνια ανώτερες αρετές, όπως: χάρη, νοημοσύνη, δύναμη, ζωτικότητα, χιούμορ, ανιδιοτέλεια.

Στην αρχαία Ελλάδα
Στη βιβλιογραφία φαίνεται καθαρά ότι δεν έχει υπάρξει άλλος λαός που να είχε ποτέ τόσο στενή σχέση με τα δελφίνια, που να τα θαύμαζε, να τα λάτρευε και να τα εξύψωνε όσο οι αρχαίοι Ελληνες.

Εχουμε τις μινωικές τοιχογραφίες στην Κρήτη 2.000 χρόνια π.Χ., στη Θήρα 1.500 χρόνια π.Χ., τους αμέτρητους μύθους και θρύλους που υπάρχουν για σχέση δελφινιών-ανθρώπου ή τις θεωρίες του Πλούταρχου, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά:
«Στο δελφίνι έχει δοθεί η ιδιότητα που αναζητούν όλοι οι φιλόσοφοι: η ανιδιοτελής συμπαράσταση και φιλία».

Εχουμε επίσης τον Πυθαγόρα που πειραματίστηκε με τις μελωδικές συχνότητες τις οποίες εκπέμπουν τα δελφίνια καθώς και τις πρακτικές έρευνες του Αριστοτέλη.

Στις παλαιοχριστιανικές δοξασίες, ο ίδιος ο Ιησούς αναπαρίσταται συχνά με τη μορφή δελφινιού.

Επίσης ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε αρχιερέα του Ποσειδώνα στη Βαβυλώνα τον Διονύσιο από την Ιασώ της Μιλήτου, ο οποίος, παιδί κιόλας, είχε στενές επαφές και επικοινωνία με ελεύθερα δελφίνια.

Πασίγνωστος είναι και ο μύθος που αναφέρεται στον θεό Διόνυσο: Ο θεός, όταν γύριζε από τη Νάξο, πιάστηκε αιχμάλωτος από πειρατές που ήθελαν να τον πουλήσουν σκλάβο στα παζάρια της Ανατολής. Ο Διόνυσος όταν κατάλαβε τους σκοπούς τους έκανε χρήση των υπερφυσικών του δυνάμεων. Μετέτρεψε τα κουπιά του σκάφους σε φίδια, άφησε κληματαριές να φυτρώσουν από τα κατάρτια και να πνίξουν το πλοίο. Τα αμπάρια ξεχείλισαν από κρασί, ενώ εκκωφαντική, εκστασιακή μουσική από φλογέρες και κρουστά έπαιζε από το πουθενά. Οι πειρατές, αντιμέτωποι όπως νόμιζαν με την ίδια τους την τρέλα, πήδηξαν στη θάλασσα για να σωθούν από τον εφιάλτη. Μεταμορφώθηκαν ευθύς σε δελφίνια, που από τότε είναι αφοσιωμένα και υπηρετούν τον Βάκχο και τους οπαδούς της λατρείας του.

Μύθοι με δελφίνια υπάρχουν αμέτρητοι και για τον θεό Ποσειδώνα.

Σε πολλές ελληνικές πόλεις τα νομίσματά τους είχαν παραστάσεις δελφινιών.

Τα δελφίνια σε πάρα πολλούς μύθους, αναφέρονται και σαν σωτήρες των ανθρώπων.
Ο ίδιος ο Οδυσσέας, λέει ο Ομηρος, φορούσε φυλαχτά με το θηλαστικό αυτό και η ασπίδα του είχε κεντρικό μοτίβο ένα δελφίνι. Και αυτό γιατί, όταν ο Τηλέμαχος είχε κινδυνεύσει μικρός να πνιγεί, τα δελφίνια τον είχαν σώσει.

Ο ίδιος ο θεός Απόλλωνας αφού κατέλαβε το Μαντείο των Δελφών μεταμορφώθηκε σε δελφίνι, παίρνοντας το όνομα Δελφίνιος Απόλλων. Ας μην ξεχνάμε ότι η λέξη «δέλφυς» σημαίνει «μήτρα» στα αρχαία ελληνικά και ότι το Μαντείο των Δελφών ήταν ο ομφαλός της Γης, που τον κατέκτησε ο θεός Απόλλωνας από τις ιέρειες της θεάς Γαίας, στην οποία ανήκε αυτός ο ιερός χώρος, αφού πρώτα νίκησε και σκότωσε τον φύλακα Πύθωνα.

Ο ποιητής Αρχίλοχος διηγείται πως μια φορά ο μυθικός, Παριανός ήρωας, ο Κοίρανος ψάρευε κι έπιασε δελφίνια στα δίχτυα του. Φυσικά τα ξανάριξε, αμέσως, στη θάλασσα. Όταν, λοιπόν, κάποτε που ταξίδευε με πλοίο, ναυάγησε, τον έσωσαν τα δελφίνια.
Ένας άλλος μύθος είναι του Αρίωνα που ήταν ποιητής και μουσικός. Ο Αρίων είχε πλουτίσει στην Ιταλία και στη Σικελία και γύριζε στον Τάραντα μ’ ένα Κορινθιακό πλοίο. Οι ναύτες, όμως, θέλησαν να αρπάξουν τα πλούτη του και ήταν έτοιμοι να τον σκοτώσουν. Τότε εκείνος τους ξέφυγε και για να γλιτώσει, πήδηξε στη θάλασσα. Για καλή του τύχη βρέθηκε εκεί ένα δελφίνι. Ανέβηκε, λοιπόν στη ράχη του κι εκείνο το κουβάλησε και τον έβγαλε στην ξηρά στο Ταίναρο. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο, τα παλιά χρόνια βρισκόταν εκεί, στο Ταίναρο, το αφιέρωμά του για τη σωτηρία του.

Λέγεται, ακόμα, πως ο Φάλανθος κι ο Τηλέμαχος σώθηκαν από δελφίνι κι ακόμα πως το πτώμα του Ησίοδου, που το είχαν πετάξει στη θάλασσα οι δολοφόνοι του, το έβγαλαν στην ξηρά δελφίνια.
Ο Οππιανός γράφει ότι το μουσικό αίσθημα του δελφινιού είναι πολύ ανεπτυγμένο και ο Πλίνιος αναφέρει πως ένα παιδάκι που έριχνε ψίχουλα σ’ ένα δελφίνι το έκανε να νιώθει τέτοια ευγνωμοσύνη που, κάθε μέρα το έπαιρνε στη ράχη του και το μετέφερε από τη μια άκρη της λίμνης στην άλλη.
Κανένα θαλάσσιο ζώο δεν έχει τόσο πολύ απασχολήσει συγγραφείς και ποιητές όσο το δελφίνι. Σαν σύμβολο των Ολυμπίων θεών είχε πάρει πολύ σημαντική θέση στην αρχαία τέχνη σαν διακοσμητικό μοτίβο ή σαν καλλιτεχνική παράσταση. Γνωστά είναι τα δύο δελφίνια που κοσμούν μια υπέροχη τοιχογραφία στο « Ακρωτήρι» της Θήρας. Όπως επίσης γνωστή είναι η τοιχογραφία των δελφινιών που βρέθηκε στο Μέγαρο της Βασίλισσας στο Ανάκτορο της Κνωσσού. Δελφίνια απεικονίζονταν, ακόμα, σε αρχαία νομίσματα αλλά και σε αγγεία συνδυασμένα με θεϊκές μορφές.

Επίσης οι Ελληνες επέκριναν σκληρά τους «βάρβαρους» γείτονές τους, τους Θράκες, επειδή σκότωναν τα δελφίνια και εμπορεύονταν το δέρμα τους, τα δόντια τους και το λάδι που έβγαζαν από το λίπος τους. Δοσοληψίες με τους Θράκες σε «είδη δελφινιών» ήταν αυστηρώς απαγορευμένες και τιμωρούνταν με βαριές ποινές στην αρχαία Ελλάδα. πηγή www.tovima.gr

Share this post :